Bilans zdrowia dziecka: do ukończenia 1 miesiąca

Ważne etapy rozwoju

Lekarz będzie zadawał pytania na temat Twojego dziecka. Będzie obserwować dziecko, aby zorientować się w jego rozwoju. Do czasu tej wizyty u Twojego dziecka mogą rozwinąć się następujące umiejętności:

• Uśmiecha się bez wyraźnego powodu (tzw. „uśmiech spontaniczny”)

• Patrzy na Twoją twarz

• Wydaje dźwięki innych niż płacz

• Próbuje podnosić główkę

• Podnoszenie dłoni do ust

• Porusza rękami i nogami

• Reaguje na głośne dźwięki

• Obserwuje Cię, kiedy się poruszasz

Wskazówki dotyczące karmienia

Po około 2 tygodniach życia dziecko powinno wrócić do swojej wagi urodzeniowej. Kontynuuj karmienie piersią lub mlekiem modyfikowanym. Aby zapewnić dziecku prawidłowe odżywianie:

• Dziecko należy karmić tak często i tak długo, jak ono chce. Należy karmić dziecko przynajmniej od 8 do 12 razy dziennie. Niektóre karmienia mogą następować w krótkim odstępie czasu (karmienie zgrupowane), po czym dziecko może odpoczywać przez kilka godzin. Pozwól dziecku jeść tak długo, jak chce. Kiedy skończy, przestanie połykać, rozluźni ręce i zaśnie. 

• W nocy należy karmić niemowlę, gdy się obudzi, często co 3 lub 4 godziny. Nie jest konieczne budzenie niemowlęcia na nocne karmienie. Porozmawiaj na ten temat z lekarzem.

• Za każdym razem karm piersią przez około 15 do 20 minut. Przy karmieniu butelką stopniowo zwiększaj porcje mleka modyfikowanego lub odciągniętego mleka podawanego dziecku. Do 1. miesiąca życia większość dzieci zjada około 4 uncji na jedno karmienie, ale może się to różnić.

• Jeśli martwisz się ilością lub częstotliwością jedzenia Twojego dziecka, porozmawiaj na ten temat z lekarzem.

• Zapytaj, czy powinnaś podawać dziecku witaminę D. Suplementacja mlekiem modyfikowanym jest zalecana, jeśli głównie lub wyłącznie karmisz dziecko piersią.

• Nie podawaj dziecku nic poza mlekiem z piersi lub mlekiem modyfikowanym. Twoje dziecko jest jeszcze zbyt młode na spożywanie pokarmów stałych lub innych płynów. Niemowlęciu w tym wieku nie trzeba podawać wody.

• Należy pamiętać, że wiele dzieci zaczyna pluć około 1. miesiąca życia. W większości przypadków jest to normalny objaw. Natychmiast skontaktuj się z lekarzem, jeśli dziecko ulewa często i w sposób wymuszony lub ulewa cokolwiek poza mlekiem.

Wskazówki dotyczące higieny

• Niektóre niemowlęta oddają stolec kilka razy dziennie. Inne robią to tylko raz na 2–3 dni. Jest to normalne. Zmieniaj pieluszkę dziecku, gdy jest mokra lub brudna.

• Twoje dziecko może oddawać stolec nawet rzadziej niż co 2 lub 3 dni i nie ma w tym nic złego, jeśli jest zdrowe. Jeśli jednak niemowlę zacznie marudzić, ulewać więcej niż zwykle, jeść mniej niż zwykle lub jeśli stolec będzie bardzo twardy, zgłoś to lekarzowi. Być może jest to zatwardzenie. Oznacza to, że dziecko nie może się wypróżnić.

• Stolec może mieć kolor od musztardowego, przez brązowy, do zielonego. Poinformuj lekarza, jeśli stolec ma inny kolor.

• Niemowlę należy kąpać kilka razy w tygodniu. Jeśli Twoje dziecko lubi kąpiele, możesz kąpać je częściej. Jednak ze względu na to, że przy zmianie pieluch przemywasz skórę dziecka, codzienna kąpiel zwykle nie jest konieczna. Do odpadnięcia kikuta pępowinowego przemywaj dziecko gąbką. Kikut odpada zwykle w ciągu 1 do 2 tygodni.

• Możesz stosować łagodne (hipoalergiczne) kremy i balsamy na skórę dziecka. Nie smaruj nimi dłoni dziecka.

Wskazówki dotyczące snu

W tym wieku dziecko może spać nawet od 18 do 20 godzin dziennie. Na tym etapie dzieci w ciągu dnia raczej śpią krótko niż przez kilka godzin bez przerwy. Przed pójściem spać, czyli mniej więcej między godziną 18 a 21, niemowlę może być marudne. Jest to normalne zjawisko. Aby pomóc swojemu dziecku bezpiecznie i zdrowo spać:

• Do ukończenia 1 roku życia należy układać niemowlę do snu na plecach. Taka pozycja może zmniejszyć ryzyko wystąpienia nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS), uduszenia lub zakrztuszenia się. Na czas drzemki nie należy układać niemowlęcia na boku ani na brzuchu. Gdy dziecko nie śpi, możesz kłaść je na brzuchu, pod warunkiem że pozostaje pod nadzorem. Dzięki temu niemowlę rozwija mięśnie brzucha i szyi. Zapobiega to ponadto spłaszczeniu czaszki. Może ono nastąpić, gdy niemowlę spędza zbyt dużo czasu, leżąc na plecach.

• Dziecko powinno spać na twardym, płaskim materacu lub twardej powierzchni bez skosów. Przykryj materac dopasowanym prześcieradłem. Nie używaj puszystych koców i kołder. Nie pozwalaj dziecku spać na łóżku wodnym, materacu dmuchanym, kanapie, kocu ze skóry owczej, poduszce lub innym miękkim materiale. Znacznie zwiększa to ryzyko śmierci, w tym nagłej śmierci łóżeczkowej.

• Zapytaj lekarza, czy należy pozwolić niemowlęciu spać ze smoczkiem. Spanie ze smoczkiem zmniejsza ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej. Jednak nie należy podawać niemowlęciu smoczka, dopóki nie opanujesz karmienia piersią. Jeśli Twoje dziecko nie chce smoczka, nie zmuszaj go do korzystania z niego.

• W łóżeczku niemowlęcia nie należy umieszczać ochraniaczy na szczebelki, poduszek, luźnych koców, zabawek ani pluszaków. Dziecko może się nimi udusić.

• Do snu i drzemek nie należy wykorzystywać fotelików dla niemowląt, fotelików samochodowych, wózków ani huśtawek. Mogą spowodować zablokowanie dróg oddechowych, a nawet uduszenie się dziecka.

• Zawinięcie dziecka w kocyk może zapewnić niemowlęciu poczucie bezpieczeństwa i ułatwić zasypianie. Upewnij się, czy dziecko może łatwo poruszać nogami. Nie zawijaj dziecka w kocyk, gdy nauczy się przewracać na brzuch.

• Możesz odłożyć do łóżeczka dziecko, które jeszcze nie śpi. Możesz też nie reagować, jeśli dziecko płacze w łóżeczku, ale tylko przez kilka minut. W tym wieku dzieci nie są gotowe, aby pozwolić im „wypłakać się”, aż zasną.

• Jeśli masz problemy z usypianiem dziecka, poproś lekarza o wskazówki.

• Nie śpij z dzieckiem w jednym łóżku. Zwiększa to ryzyko wystąpienia nagłej śmierci łóżeczkowej. Amerykańska Akademia Pediatryczna rekomenduje, aby niemowlęta spały w jednym pokoju z rodzicami. Powinny spać blisko łóżka rodziców, ale w swoim łóżeczku. Najlepiej aby w miarę możliwości spać w ten sposób przez cały pierwszy rok życia dziecka. A na pewno przynajmniej przez pierwszych 6 miesięcy.

• Łóżeczko, kołyskę czy kojec do zabawy należy ustawić w bezpiecznym miejscu. Czyli takim, w którym nie ma wiszących przewodów, kabli ani zasłon. W ten sposób zmniejszasz ryzyko uduszenia się dziecka.

• Nie korzystaj z kardiomonitorów i innych urządzeń w celu uniknięcia nagłej śmierci łóżeczkowej. Do urządzeń tych zalicza się kliny, przyrządy do pozycjonowania oraz specjalne materace. Nie ma potwierdzenia, że tego typu urządzenia zapobiegają SIDS. W rzadkich przypadkach były przyczyną śmierci niemowlęcia.

• Porozmawiaj z lekarzem prowadzącym Twoje dziecko o tej i innych kwestiach związanych z bezpieczeństwem.

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa

Możesz zabrać dziecko na zewnątrz. Unikaj długotrwałego przebywania na słońcu i w tłumie ludzi, gdzie mogą się rozprzestrzeniać zarazki.

• Aby zapobiec oparzeniom, w pobliżu dziecka nie należy nosić ani pić gorących napojów, takich jak kawa. Podgrzewacz wody (bojler) należy ustawić na temperaturę 120°F (49°C) lub niższą.

• Nie pal tytoniu ani e-papierosów w pobliżu dziecka. Nie pozwalaj innym palić tytoniu ani e-papierosów w pobliżu dziecka. Jeśli Ty lub ktoś z Twojej rodziny pali papierosy lub e-papierosy, należy robić to na zewnątrz, zakładając kurtkę, którą następnie należy zdjąć przed wzięciem dziecka na ręce.

• Zwykle można zabierać noworodka poza dom. Należy jednak unikać zamkniętych, zatłoczonych miejsc, w których łatwo o rozprzestrzenianie się zarazków.

• Na zewnątrz unikaj zbyt długiego przebywania na słońcu. Zakrywaj dziecko lub szukaj cienia. 

• W samochodzie zawsze umieszczaj niemowlę w foteliku zwróconym tyłem do kierunku jazdy i upewnij się, czy jest ono bezpiecznie przypięte 5-punktowym pasem. Fotelik należy bezpiecznie przymocować na tylnej kanapie, zgodnie z zaleceniami producenta fotelika. Nigdy nie zostawiaj dziecka samego w samochodzie.

• Nie zostawiaj dziecka na podwyższeniu, na przykład na stole, łóżku czy kanapie. Mogłoby spaść i zrobić sobie krzywdę.

• Starsze rodzeństwo prawdopodobnie będzie chciało brać na ręce i poznawać niemowlę oraz bawić się z nim. Można na to pozwolić, ale pod nadzorem dorosłych.

• Sprawdź dom pod kątem obecności pleśni i radonu.

• Nigdy nie potrząsaj dzieckiem. Może to spowodować poważne uszkodzenie mózgu dziecka. Może się zdarzyć, że dziecko płacze, a Ty jesteś zmęczona, czujesz się sfrustrowana, a nawet zła. Najlepiej jest położyć dziecko w łóżeczku i zrobić sobie przerwę lub poprosić o pomoc rodzinę lub przyjaciół.

• Zwróć się o pomoc, jeśli partner Cię krzywdzi. Krajowa infolinia ds. przemocy domowej (800-799-7233 lub SMS o treści START na numer 88788) i inne agencje mogą zapewnić poufną pomoc.

• Sprawdź nasze programy takie jak WIC (specjalny uzupełniający program żywieniowy dla kobiet, niemowląt i dzieci) oraz SNAP (uzupełniający program pomocy żywieniowej), jeśli martwią Cię koszty życia lub wydatki na żywność. Możesz uzyska pomoc i informacje w ramach tych programów.

• Natychmiast skontaktuj się z lekarzem, jeśli niemowlę gorączkuje (patrz „Gorączka u dzieci” poniżej).

Szczepienia

Według zaleceń CDC dziecko może zostać zaszczepione przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, jeśli szczepienia nie wykonano w szpitalu po narodzinach. Niemowlę może otrzymać szczepienie przy zastosowaniu nirsewimabu. Jest to przeciwciało monoklonalne przeciwko syncytialnemu wirusowi oddechowemu (wirus RSV). Zapytaj lekarza dziecka, które szczepienia są zalecane podczas tej wizyty. Podanie dziecku wszystkich szczepień zmniejsza również ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej.

Gorączka u dzieci

Aby zmierzyć dziecku temperaturę, należy używać termometru elektronicznego. Nie wolno używać termometru z rtęcią. Istnieją różne rodzaje termometrów elektronicznych i różnie się ich używa. Są to:

• Doodbytniczy. U dzieci poniżej 3 roku życia najdokładniejszego pomiaru dokonuje się w odbycie.

• Czołowy. Spełnia swoją rolę w przypadku dzieci od trzeciego miesiąca życia. Jeśli dziecko młodsze niż 3 miesiące wykazuje objawy choroby, można użyć takiego termometru w celach poglądowych. Jednak pediatra może chcieć potwierdzić temperaturę w pomiarze poprzez odbyt.

• Douszny. Pomiary temperatury w uchu są prawidłowe po 6. miesiącu życia, jednak nie wcześniej.

• Pachowy. To najmniej wiarygodny sposób pomiaru temperatury, jednak można użyć takiego termometru w celach poglądowych. Jednak pediatra może chcieć potwierdzić temperaturę w pomiarze poprzez odbyt.

• Doustny. Nie należy używać takiego termometru u dzieci młodszych niż 4 lata.

Termometru doodbytniczego należy używać ostrożnie. Zawsze należy stosować się do zaleceń producenta odnośnie do poprawnego użycia. Termometr należy włożyć delikatnie. Oznacz termometr używany doodbytniczo, tak aby przypadkowo nie użyć go doustnie, Gdyż wówczas może dojść do zakażenia bakteriami ze stolca. Jeśli nie czujesz się komfortowo, używając termometru doodbytniczego, zapytaj pediatrę, którego typu najlepiej używać w zamian. Rozmawiając z pediatrą o gorączce u dziecka, poinformuj, w jaki sposób została zmierzona temperatura.

Poniżej wymieniono sytuacje, w których należy zadzwonić do lekarza, jeśli dziecko ma gorączkę. Pediatra może podać różne numery. Postępuj zgodnie z zaleceniami.

Kiedy zadzwonić do lekarza w sprawie gorączki u dziecka

Dziecko poniżej 3. miesiąca życia:

• Najpierw zapytaj pediatrę, jak najlepiej zmierzyć temperaturę dziecku.

• Pomiar doodbytniczy lub czołowy: temperatura wynosząca bądź przekraczająca 100,4°F (38°C)

• Pomiar pod pachą: temperatura wynosząca bądź przekraczająca 99°F (37,2°C)

• Gorączka ___________według zaleceń lekarza.

Oznaki depresji poporodowej

To normalne, że zaraz po urodzeniu dziecka jesteś płaczliwa i zmęczona. Uczucia te powinny minąć po około tygodniu lub dwóch. Jeśli nadal tak się czujesz, może to być oznaką depresji poporodowej, która jest poważniejszym problemem. Objawy to między innymi:

• Uczucie głębokiego smutku

• Duża utrata lub przybranie wagi

• Zbyt duża lub zbyt mała ilość snu

• Odczuwanie zmęczenia przez cały czas

• Uczucie niepokoju

• Uczucie bezwartościowości lub winy

• Strach, że dziecku stanie się krzywda

• Martwienie się, że jesteś złym rodzicem

• Problemy z jasnym myśleniem lub podejmowaniem decyzji

• Myślenie o śmierci lub samobójstwie

W przypadku wystąpienia któregokolwiek z tych objawów należy porozmawiać z ginekologiem lub innym lekarzem. Leczenie może pomóc Ci lepiej się poczuć.

Termin kolejnej wizyty: _______________________________

NOTATKI RODZICÓW: