Retinopatia wcześniacza

Co powoduje ROP?

Naczynia krwionośne na siatkówce nie kończą wzrostu aż do późnego okresu ciąży. Kiedy dziecko rodzi się przedwcześnie, te naczynia krwionośne nie są jeszcze w pełni rozwinięte. Tak więc naczynia krwionośne kończą swój wzrost po urodzeniu dziecka. Czynniki w środowisku poza macicą mogą powodować ich nieprawidłowy wzrost. Jednym z problemów może być zmiana poziomu tlenu we krwi. Wystąpienie ROP jest bardziej prawdopodobna u młodszych lub mniejszych wcześniaków.

Prawidłowe naczynia krwionośne tworzą delikatną sieć na siatkówce.

Przy ROP naczynia krwionośne mogą być wydłużone i poskręcane. Mogą one tworzyć grzbiet tkanki bliznowatej lub pociągać za siatkówkę, powodując jej odklejenie.

Jak rozpoznaje się i monitoruje ROP?

Wszystkie wcześniaki przebywające na oddziale intensywnej terapii noworodkowej mają ściśle monitorowany poziom tlenu we krwi. Dzieci urodzone w wieku lub poniżej  30 tygodni i 6 dni ciąży lub ważące  1.500 gramów lub mniej (52,5 uncji lub mniej) są badane przez okulistę. Badanie wzroku może być również wykonane przez przeszkolonego członka zespołu opieki zdrowotnej przy użyciu specjalnej kamery do oglądania tylnej części oka.

Niektóre dzieci, które ważą od 1500 do 2000 gramów (52,5 do 70 uncji) i mają inne problemy zdrowotne, mogą wymagać badania wzroku, ponieważ są one również bardziej narażone na ROP.

Podczas badania wzroku stosuje się krople rozszerzające źrenicę oka. Umożliwia to operatorowi spojrzenie przez źrenicę w celu sprawdzenia naczyń krwionośnych na siatkówce. Jeśli lekarz zauważy nieprawidłowe naczynia krwionośne, ROP jest oceniane od stadium 1 (łagodne) do stadium 5 (ciężkie). Odnotowywana jest również lokalizacja naczyń krwionośnych.

Pierwsze badanie może zostać przeprowadzone między 4 a 8 tygodniem po urodzeniu. W zależności od wyników tego badania i wieku ciążowego dziecka, będą one wymagały badań kontrolnych co 1 do 2 tygodni.

Jak leczy się ROP?

Łagodna ROP (stadia 1 i 2) często nie wymaga leczenia. Dzieci z umiarkowaną lub ciężką postacią ROP mogą wymagać leczenia. Leczenie zwykle zależy od stopnia zaawansowania choroby. Dostępne opcje leczenia to:

• Chirurgia laserowa (laseroterapia lub fotokoagulacja). Dostawca wykorzystuje wiązki światła do wypalania i bliznowacenia boków siatkówki. Powstrzymuje to nieprawidłowe naczynia krwionośne przed wzrostem i naciąganiem siatkówki.

• Terapia anty-VEGF. Lekarz wstrzykuje lek anty-VEGF do wnętrza oka (ciała szklistego), w pobliżu siatkówki z tyłu oka. Powstrzymuje to nieprawidłowe naczynia krwionośne przed wzrostem i naciąganiem siatkówki. Jest to nowsza terapia, która jest szeroko stosowana w leczeniu ROP. Jednak długoterminowe efekty nie zostały jeszcze ustalone.

• Klamra twardówkowa. Lekarz zakłada silikonową opaskę na białko oka (twardówkę). Ta opaska pomaga wepchnąć oko do środka, dzięki czemu siatkówka pozostaje wzdłuż ściany oka. Klamra jest usuwana później, gdy oko rośnie. Jeśli nie zostanie on usunięty, dziecko może stać się krótkowidzem. Oznacza to, że mają problemy z widzeniem rzeczy znajdujących się daleko.

• Witrektomia. Lekarz usuwa przezroczysty żel znajdujący się w środku oka (ciało szkliste) i w jego miejsce wprowadza roztwór soli fizjologicznej. Następnie lekarz może usunąć tkankę bliznowatą, aby siatkówka nie ciągnęła się. Operacja ta jest wykonywana tylko u dzieci z ROP w stadium 4 lub 5.

• Krioterapia (zamrażanie). Operator używa metalowej sondy do zamrażania i usuwania blizn po bokach siatkówki. Zapobiega to rozprzestrzenianiu się nieprawidłowych naczyń krwionośnych i naciąganiu siatkówki. Leczenie to jest obecnie rzadko stosowane, ponieważ inne metody zazwyczaj działają lepiej.

Porozmawiaj z pediatrą dziecka o tym, które leczenie jest dla niego odpowiednie.

Jakie są długotrwałe skutki?

U wielu dzieci z ROP nie cierpią z powodu żadnych trwałych skutków. Im poważniejsza choroba, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia trwałych problemów ze wzrokiem. Długotrwałe problemy ze wzrokiem występują u 7 na 100 do 3 na 20 dzieci z umiarkowaną lub ciężką postacią ROP. W rzadkich przypadkach ROP może prowadzić do ślepoty. 

Większość dzieci będzie wymagać dalszych badań wzroku. Dzieci z ROP są narażone na zwiększone ryzyko wystąpienia innych zaburzeń wzroku. Należą do nich krótkowzroczność, zez i astygmatyzm. Dziecko może potrzebować okularów lub innych metod leczenia.