Bilans zdrowia dziecka: 4 miesiące

Ważne etapy rozwoju

Lekarz będzie zadawał pytania na temat Twojego dziecka. Będzie obserwować dziecko, aby zorientować się w jego rozwoju. Do czasu tej wizyty większość dzieci potrafi wykonać następujące czynności:

• Trzymanie głowy w górze

• Używanie rąk do huśtania zabawek

• Trzymanie zabawki, gdy umieścisz ją w jego dłoni

• Wydawanie dźwięków, takich jak „oooo” i „aaaa”

• Śmianie się, gdy próbujesz je rozbawić

• Odwracanie głowy w stronę dźwięku Twojego głosu

• Podnoszenie dłoni do ust

• Uśmiechanie się samodzielnie, aby zwrócić na siebie uwagę opiekuna

Wskazówki dotyczące karmienia

Aby zapewnić dziecku prawidłowe odżywianie:

• Kontynuuj karmienie niemowlęcia piersią lub mlekiem modyfikowanym. Nocą karm, gdy dziecko się obudzi. W tym wieku mogą występować dłuższe okresy snu bez karmienia. Jest to normalne. Upewnij się, czy niemowlę pije wystarczająco dużo w ciągu dnia i prawidłowo się rozwija.

• Jedno karmienie trwa zwykle od 10 do 15 minut. Przy karmieniu butelką powoli zwiększaj porcje odciągniętego mleka lub mleka modyfikowanego. Większość niemowląt wypija około 4–6 uncji (120–180 ml). Może się to jednak różnić.

• Jeśli martwisz się ilością lub częstotliwością jedzenia Twojego dziecka, porozmawiaj na ten temat z lekarzem.

• Zapytaj, czy powinnaś podawać mu witaminę D.

• Zapytaj, kiedy należy zacząć podawać dziecku pokarmy stałe. Zdrowe, donoszone dzieci mogą zacząć spożywać miękkie lub zmiksowane pokarmy już w wieku 4 miesięcy.

• Wiele niemowląt w wieku 4 miesięcy wciąż ulewa pokarm po karmieniu. W większości przypadków jest to normalny objaw. Porozmawiaj z lekarzem, jeśli zauważysz nagłą zmianę nawyków żywieniowych u swojego dziecka.

Wskazówki dotyczące higieny

• Niektóre niemowlęta oddają stolec kilka razy dziennie. Inne robią to tylko raz na 2–3 dni. Jest to normalne.

• Twoje dziecko może oddawać stolec rzadziej niż co 2 lub 3 dni i nie ma w tym nic złego, jeśli jest zdrowe. Jeśli jednak niemowlę zacznie marudzić, ulewać więcej niż zwykle, jeść mniej niż zwykle lub jeśli stolec będzie bardzo twardy, zgłoś to lekarzowi. Być może jest to zatwardzenie. Uniemożliwia ono oddawanie stolca.

• Stolec Twojego dziecka może mieć kolor od musztardowego, przez brązowy, do zielonego. Gdy niemowlę zacznie spożywać pokarm stały, stolec zmieni zarówno konsystencję, jak i barwę. 

• Niemowlę należy kąpać około 3 razy w tygodniu. Zbyt częste kąpiele mogą przesuszyć skórę dziecka.

Wskazówki dotyczące snu

W wieku 4 miesięcy większość niemowląt przesypia od 15 do 18 godzin na dobę. Na tym etapie dzieci w ciągu dnia śpią krótko, a nie przez kilka godzin bez przerwy. W ciągu kolejnych kilku miesięcy prawdopodobnie ulegnie to zmianie, gdy Twoje dziecko wejdzie w rytm regularnych drzemek. Przed pójściem spać (czyli mniej więcej między godziną 18 a 21) niemowlę może być marudne. Aby pomóc swojemu dziecku bezpiecznie i zdrowo spać:

• Do ukończenia 1 roku życia należy układać niemowlę do snu na plecach. Kładź dziecko na dość twardej, płaskiej powierzchni do spania. Taka pozycja może zmniejszyć ryzyko wystąpienia nagłej śmierci łóżeczkowej (SIDS). Zmniejsza to ryzyko wdychania płynów (aspiracji) i zakrztuszenia się. Na czas drzemki nie należy układać niemowlęcia na boku ani na brzuchu. Gdy niemowlę jest obudzone, można pozwolić mu na leżenie na brzuchu, pod warunkiem że odbywa się to pod nadzorem. Dzięki temu niemowlę rozwija mięśnie brzucha i szyi. W ten sposób można też ograniczyć prawdopodobieństwo spłaszczenia główki. Może ono wystąpić, jeśli niemowlę zbyt długo leży na plecach.

• Zapytaj lekarza, czy należy pozwolić niemowlęciu spać ze smoczkiem. Spanie ze smoczkiem zmniejsza ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej. Nie należy jednak podawać niemowlęciu smoczka dopóki nie opanujesz karmienia piersią. Jeśli Twoje dziecko nie chce smoczka, nie zmuszaj go do korzystania z niego.

• Ciasne owijanie niemowlęcia (tzw. swaddling) w tym wieku może być niebezpieczne. Jeśli tak owinięte niemowlę przewróci się na brzuch, wówczas może się udusić. Nie używaj kocyków do owijania. Lepiej aby dziecko spało w śpiworku, który zapewni mu ciepło oraz swobodę ruchów rękami.

• W łóżeczku niemowlęcia nie należy umieszczać ochraniaczy na szczebelki, poduszek, ciężkich koców ani pluszowych zabawek. Dziecko może się nimi udusić.

• Nie układaj niemowlęcia do snu na kanapie ani na fotelu. Spanie na kanapie czy na fotelu znacznie zwiększa ryzyko śmierci, w tym nagłej śmierci łóżeczkowej.

• Do snu i drzemek nie należy wykorzystywać fotelików dla niemowląt, fotelików samochodowych, wózków ani huśtawek. Może to spowodować zablokowanie dróg oddechowych dziecka lub nawet uduszenie.

• Nie śpij z dzieckiem w jednym łóżku. Spanie z rodzicami zwiększa ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej. Amerykańska Akademia Pediatryczna zaleca, aby dzieci spały w tym samym pokoju ze swoimi rodzicami, blisko łóżka rodziców, ale w oddzielnym łóżeczku odpowiednim dla niemowląt. Najlepiej, aby dziecko spało w ten sposób przez cały pierwszy rok życia. A przynajmniej przez pierwszych 6 miesięcy. 

• Łóżeczko, kołyska czy kojec do zabawy należy ustawić w bezpiecznym miejscu. Ma to na celu obniżenie ryzyka uduszenia. Upewnij się, czy nie ma wiszących przewodów, kabli ani zasłon. 

• To dobry wiek, aby wdrożyć wieczorny rytuał. Wykonując codziennie przed pójściem spać te same czynności, dziecko uczy się, kiedy jest czas na nocny sen. Do wieczornego rytuału może należeć kąpiel, po której następuje karmienie i pójście spać.

• Można pozwolić dziecku płakać w łóżeczku. To pomaga mu nauczyć się przesypiać całe noce. Porozmawiaj z lekarzem na temat tego, jak długo pozwolić dziecku płakać bez Twojej interwencji.

• Jeśli masz problemy z usypianiem dziecka, poproś lekarza o wskazówki.

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa

• W tym wieku niemowlęta zaczynają wkładać przedmioty do buzi. Nie pozwól, aby Twoje dziecko miało dostęp do przedmiotów, którymi mogłoby się udławić. Co do zasady przedmioty, które mieszczą się wewnątrz rolki papieru toaletowego, mogą spowodować udławienie się dziecka.

• Na zewnątrz unikaj zbyt długiego przebywania na słońcu. Zakrywaj dziecko lub przejdź do cienia. Zapytaj lekarza, czy możesz stosować preparat z filtrem na skórę dziecka.

• W samochodzie zawsze umieszczaj niemowlę w foteliku zwróconym tyłem do kierunku jazdy. Fotelik należy bezpiecznie przymocować na tylnej kanapie. Stosuj się do instrukcji producenta fotelika. Nigdy nie zostawiaj dziecka samego w samochodzie.

• Nie zostawiaj dziecka na podwyższeniu, na przykład na stole, łóżku czy kanapie. Mogłoby spaść i zrobić sobie krzywdę. Nie umieszczaj również dziecka w foteliku bujanym na podwyższeniu.

• Nie polecamy chodzików na kółkach. Nieruchome zabawki są bezpieczniejsze. W razie pytań dotyczących tego, które zabawki i akcesoria są bezpieczne dla Twojego dziecka, porozmawiaj z lekarzem. 

• Starsze rodzeństwo może trzymać niemowlę i bawić się z nim pod nadzorem osoby dorosłej. 

Szczepienia

Według zaleceń Centrum Kontroli i Prewencji Chorób (CDC) podczas tej wizyty niemowlę może otrzymać poniższe szczepionki:

• Błonica, tężec i krztusiec

• Haemophilus influenzae typ b

• Pneumokoki

• Polio

• Rotawirusy

• Przeciwciało monoklonalne przeciwko syncytialnemu wirusowi oddechowemu (wirus RSV)

Zapytaj lekarza dziecka, które zastrzyki są zalecane podczas tej wizyty. Szczepienia również zmniejszają ryzyko nagłej śmierci łóżeczkowej.

Powrót do pracy

Być może już wróciłaś do pracy lub zamierzasz to zrobić wkrótce. To normalne, że czujesz niepokój lub masz poczucie winy, zostawiając niemowlę pod opieką innej osoby. Być może nasze wskazówki okażą się pomocne:

• Porozmawiaj na ten temat z partnerem/partnerką. Wspólnie ustalcie harmonogram, który pomoże Wam pogodzić pracę z opieką nad dzieckiem.

• Poproś znajomych lub krewnych o polecenie opieki lub żłobka.

• Uważnie wybierz osobę, z którą zostawisz swoje dziecko. Obserwuj, w jaki sposób wybrana osoba opiekuje się Twoim dzieckiem. Zadawaj pytania, poproś o referencje. Poznaj osoby opiekujące się Twoim dzieckiem i nawiąż z nimi relację opartą na zaufaniu.

• Zawsze żegnaj się z dzieckiem, mówiąc mu kiedy wrócisz. Nawet tak małe dziecko rozumie kojący ton.

• Jeśli karmisz piersią, porozmawiaj z lekarzem lub konsultantką laktacyjną na temat kontynuacji karmienia. Wiele szpitali oferuje zajęcia ułatwiające powrót do pracy oraz grupy wsparcia dla rodziców karmiących piersią.