Tout moun santi yo deprime pafwa. Melankoli se yon pati natirèl nan lavi a. Men yon peryòd tristès ki entans oubyen ki dire plis pase kèk semèn se yon bagay diferan. Se kapab yon siy depresyon. Depresyon an se yon maladi serye. Li pa yon siy feblès. Li pa yon chwa oswa yon defo karaktè. Epi li pa yon bagay ou ka jis soti ladann konsa konsa. Pi fò moun ki gen depresyon bezwen tretman pou yo ale mye. Depresyon an ka pètibe lavi fanmi ak zanmi. Si ou konnen yon moun ki ka depresif, chache konnen sa w ka fè pou w ede l.
Konnen siy serye yo
Pa janm inyore kòmantè yon moun fè sou suisid. Oubyen konpòtman ki ka fè l fè tèt li mal. Siy ki avèti suisid la ka:
-
Moun nan menase pou l tiye tèt li oubyen li pale de suisid. Moun nan pale de blese tèt li oubyen blese lòt moun yo.
-
Moun nan ap di bagay tankou ''m pa vle yon pwoblèm twò lontan'' oubyen ''anyen pa enpòtan''.
-
Moun nan fè kado sa li genyen. Oubyen moun nan ap testaman l oubyen plan antèman l.
-
Moun nan ap achte zam oubyen lòt zam.
-
Depo medikaman
-
Sibitman, kè moun nan kontan san rezon oswa li kalm apre yon peryòd depresyon.
Si w wè youn nan siy sa yo, chache jwenn èd imedyatman. Rele founisè swen sante w la, klinik sante mantal, oubyen yon liy dirèk pou suisid. Mande kisa w ta dwe fè. Si gen ijans, rele oswa ekri yon mesaj nan 988. Y ap mete w an kontak ak konseye pou prevansyon suisid National Suicide Prevention Lifeline fòme yo. Gen yon opsyon sou entènèt ki disponib tou sou www.suicidepreventionlifeline.org. Lifeline gratis epi li disponib 24/7. Ou ka rele Lifeline tou nan 800-273-TALK (800-273-8255).
Si w gen enkyetid ke yon zanmi w ap panse ak suisid, mande l sa. Poze kesyon sou swisid pa lakoz swisid. Si zanmi w lan ap pale sou suisid, aji tousuit! Panse oswa aksyon suisid yo pa yon tantativ inofansif pou chèche atansyon. Yo se siy estrès ekstrèm epi yo pa ta dwe inyore siy sa yo.
Si menas la imedya (zanmi w lan gen plan ak mwayen pou l egzekite plan an), rele oswa ekri yon mesaj nan 988 Pa kite zanmi w lan poukò l. Retire tout mwayen, tankou zam, kòd, oswa medikaman ki estoke yo.